Wpisz co najmniej 1 znak do wyszukiwania

FAQ

  /  FAQ

Neony LED | najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi

Czym jest ledon?

Ledon to świecące połączenie tworzywa sztucznego i światła LED. Może przyjąć niemal dowolny kształt i świecić na dowolny kolor. Posiada też wiele atrakcyjnych opcji, dzięki którym dopasowuje się do wszelkich potrzeb i warunków. Słowo “ledon” zostało wymyślona przez właściciela Ledon Design – Michała Zakrockiego i na dobre weszło do słownika całej branży jak pampersy i adidasy.

Czym różni się ledon od neonu?

Ledony to nowoczesna alternatywa dla gazowych neonów. Ich zastosowanie jest podobne, jednak wykorzystują one dużo nowocześniejsze rozwiązanie, czyli energooszczędną technologię LED. Różnią się też budową, gdyż nie są zrobione ze szkła, a ze specjalnego, elastycznego tworzywa.

Jakie są zastosowania neonów ledowych?

Neony led są szeroko stosowane jako reklama świetlna – mogą być używane do tworzenia świetlnych napisów na budynkach, tablicach reklamowych, szyldach czy wystawach sklepowych. Są również popularne w wystroju wnętrz, takich jak bary, restauracje, kluby nocne, gdzie tworzą efektowne oświetlenie na zewnątrz lub wewnątrz.

Czy konkurencja się nami mocno inspiruje?

Zdecydowanie tak, pewnie to pytanie do swojego FAQ również ściągną 🙂 Ale nie przejmujemy się i robimy swoje!

Ile kosztuje neon ledowy na zamówienie?

Każda realizacja wyceniana jest indywidualnie – cena zależy od rozmiaru, stopnia skomplikowania i tego, czy ma być szczelny, czy nie. Ceny naszych neonów ledowych w SKLEPIE zaczynają się już od 275 zł. W przypadku indywidualnego projektu neonu na zamówienie cenę najszybciej poznasz zamawiając u nas WYCENĘ.

Ile trwa wycena ledonu?

W dni robocze maksymalnie 24 godziny. Wyceny zamówione w piątek, wyślemy w poniedziałek. W przypadku wielkich i skomplikowanych zamówień na neony ledowe może trwać to nieco dłużej.

Czy mogę dostać wycenę ledonu poprzez e-mail / Facebook / Instagram?

Możesz, ale zdecydowanie preferujemy kontakt przez mail hello@ledon.design lub formularz wyceny – to najszybsza droga.

Czy wycena napisu ledowego jest płatna?

Wycena i zawarta w niej propozycja projektu jest całkowicie bezpłatna.

Czy muszę płacić za pomoc grafika w projektowaniu świecącego napisu?

Nie – wyróżnia nas najlepszy design i to, że nie tylko produkujemy, ale też projektujemy neony ledowe.

Ile propozycji projektów neonu led mogę zamówić w ramach darmowej wyceny?

Dwie propozycje. Oczywiście możemy ich wykonać dowolną ilość, ale każda kolejna sztuka będzie kosztowała 50-100 zł (w zależności od stopnia skomplikowania).

Dlaczego neony ledowe na zamówienie są droższe od tych ze sklepu?

Ponieważ wymagają od nas znacznie więcej pracy na każdym z etapów ich produkcji.

Gdzie znajdę cennik neonów świetlnych?

Ceny naszych gotowych projektów neonów ledowych dostępne są w SKLEPIE. Rozszerzoną wersję w postaci informatora, w którym zamieściliśmy przekrój różnych projektów wraz z cenami dostaniesz, jeśli tylko napiszesz do nas w tej sprawie na hello@ledon.design. To pozwoli Ci się zorientować w sytuacji. Zawsze też możesz do nas napisać z konkretnym pytaniem Bądź zamówić WYCENĘ.

Czy mogę zamówić niestandardowy kształt neonu ledowego?

Nasza technologia daje szerokie możliwość zamówienia niestandardowych kształtów neonów. Możesz skonsultować z nami swoje wymagania i omówić możliwości.

Czy możliwe jest uzyskanie rabatu na neon ledowy?

Oczywiście!  W przypadku stałych kooperacji (B2B) zasady progresywnego rabatu przedstawiają się następująco:

  • 5% przysługuje Zleceniobiorcy od samego początku nawiązania tej współpracy
  • 7,5% przysługuje Zleceniobiorcy po przekroczeniu kwoty 10.000 zł netto (liczonej jako zsumowana wartość wszystkich zrealizowanych we współpracy projektów).
  • 12,5 % gdy wartość zrealizowanych projektów przekroczy 10.000 zł netto miesięcznie
Czy jest specjalna cena neonów świetlnych dla biznesu?

Mamy następujący system zniżek dla chcących z nami na stałe współpracować:

  • 5% przysługuje Zleceniobiorcy od samego początku nawiązania tej współpracy
  • 7,5% przysługuje Zleceniobiorcy po przekroczeniu kwoty 10.000 zł netto (liczonej jako zsumowana wartość wszystkich zrealizowanych we współpracy projektów).
  • 12,5% gdy wartość zrealizowanych projektów przekroczy 10.000 zł netto miesięcznie
Jak mogę zapłacić za Ledon?

Do wyboru masz następujące sposoby płatności:

  • BLIK
  • przelew online
  • Google Pay
  • Apple Pay
  • płatność kartą w walucie obcej
  • kartą (Visa, Visa Electron, Mastercard, MasterCard Electronic, Maestro)*
  • tradycyjny przelew na podane konto
  • gotówka przy odbiorze
Kiedy i na jakich zasadach muszę zapłacić za moje zamówienie?

Ponieważ neony led wykonujemy za każdym razem na indywidualne zamówienie, prosimy o przedpłatę 100%. W niektórych przypadkach możemy to rozłożyć na 50% zaliczki i 50% płatne przed wysyłką. Opcja ta dotyczy wyłącznie klientów, którym wystawiamy faktury VAT.

Czy wystawiacie faktury VAT?

Wystawiamy.

Czy wysyłacie neony ledowe za pobraniem?

Niestety nie.

Czy można kupić neon led na kredyt?

Tak, w ramach usługi PayPo, można kupić ledon i zapłacić za 30 dni. Można też spłacić w ratach.

Jak zamówić ledon?

Jeżeli chcesz zamienić swoje logo w reklamę świetlną wyślij je na maila hello@ledon.design lub poprzez nasz formularz. Możesz również zaprojektować świecący neon samodzielnie za pomocą naszego kreatora.  W naszym sklepie czeka na Ciebie również sporo gotowych projektówneonów ledowych idealnych do zamówienia.

Które neony ledowe mogę zamówić od ręki?

W naszym sklepie znajdziesz zakładkę “Ledony dostępne od ręki”. Poza tym wszystkie neony led, nawet te ze sklepu, wykonujemy na zamówienie. Ich realizacja trwa ok. 15 dni roboczych. Natomiast każdy neon ledowy możesz zamówić z opcją ekspresowej realizacji, w ramach której możemy postarać się go zrobić nawet na następny dzień. Cena zamówienia w trybie ekspresowym zależy od wielkości projektu i od terminu.

Ile trwa produkcja świecącego napisu?

Czas produkcji neonu ledowego zależy od skomplikowania projektu i ilości zamówionych neonów. W przypadku standardowych projektów, czas ten wynosi zazwyczaj 15 dni roboczych. Gdyby miało zająć więcej, zostaniesz o tym wcześniej uprzedzony.

Czy mogę wprowadzać zmiany do zamówionego ledonu?

Tak, ale tylko do momentu, gdy nie zostanie już wyprodukowany. Wyprodukowanego raz ledonu nie da się pomniejszyć, powiększyć, bądź zmienić jego kształtu. Można za to zmienić jego kolor, ale będzie się to wiązało z kosztami wycięcia nowego lica.

Czy mogę wypożyczyć neon świetlny na sesję zdjęciową / ślub / itd.?

Nie prowadzimy wypożyczalni ledonów, ale w razie pilnej potrzeby napisz do nas na hello@ledon.design – być może będziemy w stanie Ci pomóc.

Jaki świecący napis zamówić na wesele?

W naszej ofercie sklepowej znajdziecie bardzo dużo romantycznych wzorów takich jak neon ledowy “miłość”, napis “better together” czy “i żyli długo i szczęśliwie”. Możesz też zamówić neon personalizowany np. z imionami czy nazwiskiem pary młodej.

Status zamówienia – jak mogę go sprawdzić?

Napisz do nas mail w konwersacji, którą prowadzimy albo zadzwoń do swojego opiekuna np.: Michała 731-560-541, Natalii 731-560-547 lub Leszka 731-560-540.

Chcę anulować zamówienie – jak i kiedy mogę to jeszcze zrobić?

Możesz to zrobić drogą mailową w dowolnym momencie. Od stopnia zaawansowania realizacji w momencie anulacji zamówienia będzie zależała wysokość zwróconej wpłaty.

Jak samodzielnie zaprojektować napis ledowy?

To proste, wystarczy skorzystać z naszego intuicyjnego narzędzia czyli kreatora neonów. Tam nie tylko zaprojektujesz swój napis led, ale także sprawdzisz jego cenę i w prosty sposób zamówisz.

Jaka jest różnica między neonem led a tradycyjnym neonem?

Neon to szklana rurka wypełniona gazem, który świeci. Ledon to połączenie tworzywa sztucznego i taśmy LED.

Co jest lepsze neony ledowe czy tradycyjne?

Diody LED są znacznie bardziej energooszczędne niż neony szklane. Zużywają mniej energii elektrycznej i mają dłuższą żywotność, co prowadzi do niższych kosztów eksploatacji. Ledony oferują szeroką gamę efektów świetlnych, w tym różne kolory, efekty migotania i zmieniania intensywności światła. Neony są znane z charakterystycznego, jednolitego świetlenia, szczególnie w jaskrawych kolorach.

Z czego zrobione są neony ledowe, czyli ledony?

W skład ledonu wchodzi tworzywo sztuczne oraz taśma LED połączone w sposób do tej pory nie znany w branży.

Czy neon ledowy w przekroju jest okrągły?

Nie jest, bo to nie rurka z LED-em, ale swego rodzaju pudełko wyfrezowane w tworzywie sztucznym i w przekroju jest prostokątne. Dzięki temu mamy znacznie większą swobodę twórczego działania (ostre kąty, osobne litery, litery wąskie i szerokie). Już z odległości 2 metrów nie nie da się zauważyć różnicy między okręgłym a płaskim frontem napisu. Uwierzcie nam!

Czy ledony są odporne na uszkodzenia?

Ledony, czyli neony ledowe są zdecydowanie bardziej odporne na uszkodzenia niż klasyczne szklane neony. Doskonale nadają się do miejsc publicznych, lokali usługowych, jako przenośna reklama na targach, eventach i tam, gdzie wymagana jest wytrzymałość, lekkość i łatwość montażu.

Jak duże reklamy świetlne możecie zrobić?

Nasza frezarka ma pole robocze 200×300 cm. Z reguły jednak wielkie projekty dzielimy na mniejsze elementy tak, żeby łatwiej je było transportować, montować i – w razie potrzeby – naprawiać. To pozwala nam na robienie naprawdę dużych projektów. Ten na przykład miał 1300×200 cm

 

Czy neony led świecą na wszystkie strony?

Na wszystkie strony nie świecą. W przekroju są prostokątne, a świecić mogą przez przednią ścianę (lico), czyli na patrzącego. Mogą świecić przez tylną ścianę (lico), czyli w stronę ściany. Mogą też świecić przez w obie strony jednocześnie, co najczęściej znajduje zastosowanie gdy ledon umieszczony jest w witrynie, bądź na stelażu prostopadle do fasady budynku. .

Czy neon ledowy świeci równo, czy widać punkty świetlne?

Wszystko zależy od Twoich upodobań. Możemy zrobić tak, by były lekko widoczne. Możemy też tak, by były praktycznie niewidoczne. 

Jak łączycie osobne elementy?

Aby w całości świeciły, łączymy je cienkimi przewodami 2×0,35 mm (do wyboru: białe, czarne). Żeby natomiast wieloelementowy projekt stanowił całość, którą łatwo zainstalujesz w dowolnym miejscu, wykorzystujemy plecy z przezroczystego poliwęglanu, które projektujemy indywidualnie do każdego projektu.

neon ledowy na ścianę

Czy ledon może zmieniać kolory?

Może, jak najbardziej. Do takich projektów wykorzystujemy taśmę RGB, którą można sterować pilotem, co daje możliwość wyboru wielu kolorów. Lico takiego neonu led będzie białe po wyłączeniu.

Jakie kolory może mieć neon ledowy?

Jeden z poniższych:

 

 

Może też mieć jeden z miliona kolorów, dostępnych w ramach palety RGB. Lico będzie miał wtedy po wyłączeniu białe.

 

 

Jaki kolor ma ledon po wyłączeniu?

Opcje są dwie: taki, jak plexi która stanowi jego lico; natomiast w przypadku ledonów w wersji RGB, lico po wyłączeniu będzie miało kolor biały.

Czy biały ledon będzie widoczny na białej ścianie?

Jak najbardziej.

Czy ledon może świecić na czarno, szaro, złoto, pastelowo?

Nie może. To, co jest osiągalne w druku, nie jest możliwe w przypadku neonów led i odwrotnie. Ledon nie może być szary, a wydruk świecić.

Jak zasilany jest neon ledowy?

Każdy ledon wyposażony jest w zasilacz 12V o odpowiedniej mocy, dostosowany do rozmiaru neonu i liczby elementów, z których jest wykonany. Zasilanie neonu ledowego może być podłączone w dowolnym miejscu neonu – z dołu, z góry, z boku lub z tyłu.

Czy można podłączyć ledon bez zasilacza?

Taśmy LED 12V nie są przystosowane do prądu 230V. W żadnym wypadku nie powinniśmy podłączać ich bez zasilacza, ponieważ uszkodzimy diody i spalimy taśmę.

Czy świecenie ledonu można regulować?

Jak najbardziej! Do regulacji natężenia światła neonu ledowego służy ściemniacz.

Co to jest ściemniacz?

To fantastyczne urządzenie sterowane za pomocą pilota, dzięki któremu łatwo i z daleka włączysz, wyłączysz a także ściemnisz i rozjaśnisz swój ledon.

Co to jest włącznik naprzewodowy?

Pstryczek czyli to co się montuje na przewodzie, żeby za jego pomocą włączać i wyłączać ledon bez konieczności każdorazowego wyciągania go z kontaktu.

Co to jest zasilacz?

Zasilacz zamienia prąd o napięciu 230V na bezpieczny dla nas prąd o napięciu 12V, czyli takim jakie daje 8 baterii paluszków. Znajdziesz go zawsze gdzieś pomiędzy wtyczką a ledonem. Musi tam być, żeby neon led działał i był bezpieczny.

Czy można schować zasilacz w środku neonu ledowego?

Nie można. Jest zbyt płaski, żeby dało się to zrobić. Można go jednak podkleić od tyłu, często tak, że pozostaje kompletnie niewidoczny.

 

 

Co to jest włącznik sznurkowy?

To doskonałe, lekko retro rozwiązanie dla tych, którzy wybrali wersję kinkietową ledonu, czyli taką podłączoną od tyłu bezpośrednio do wystającego ze ściany kabla. Pociągając za sznureczek możecie neon ledowy włączyć i wyłączyć, niczym dawne nocne lampki.

Czy neon ledowy potrzebuję pradu?

Tak, zdecydowanie! Są zasilane prądem o niskim napięciu 12V oraz zużywają bardzo mało prądu.

Każdy ledon posiada zasilacz 12V wpinany do gniazdka. Istnieje możliwość montażu dopuszkowego 12V we własnym zakresie.

Czy można zasilić neony led bez użycia kabla?

Jeszcze nie, ale jak tylko się da, zrobimy to i damy Wam znać, na pewno.

Czy ledony mogą działać na baterie?

Mogą, ale będą świeciły krótko. Dzieje się tak, ponieważ nawet w niewielkim neonie led znajduje się kilkaset diod LED, podczas gdy w popularnych wiszących lampkach na baterie jest ich maksymalnie kilkanaście.

Czemu nie używacie przezroczystych przewodów?

Z kilku powodów. Po pierwsze dlatego, że nie ma czegoś takiego jak przezroczysty przewód. Przezroczysta może być tylko izolacja, a żyły w środku zawsze mają jakiś kolor:

 

Dlatego na białej ścianie będzie go widać tak samo bardzo, jak na czarnej, czy szarej. Tymczasem przewód czarny bądź biały jest widoczny znacznie mniej, gdy będzie dobrany do odpowiednio ciemnego, bądź jasnego otoczenia. Poza tym przezroczysta izolacja z czasem żółknie i wygląda mało estetycznie.

Czy neony ledowe zużywają dużo prądu?

Z natury świecące napisy ledowe zużywają mało prądu, a to ile dokładnie zależy oczywiście od ich wielkości. Przeciętny świecący napis o długości 100 cm zużywa średnio 30 watów, co odpowiada mocy dawnej malutkiej żarówki i kosztuje ok. 2 grosze za godzinę.

Jak długi świeci neonowy napis?

Ledony świecą naprawdę bardzo długo, bo przez kilkadziesiąt tysięcy godzin! Oznacza to mniej więcej 50 000 godzin świecenia non stop! Co to oznacza? Prawie 6 lat jeśli światło jest włączone 24 godziny na dobę, 7,6 lat przy 18 godzinach na dobę i 11,4 lat przy 12 godzinach na dobę.

Za pośrednictwem jakiego przewoźnika wysyłacie ledony?

Na terenie Polski robimy to z pomocą firmy DPD. Paczki wielkogabarytowe wysyłamy spedycją (cena i warunki ustalane są indywidualnie). Wysyłki zagraniczne również wyceniamy indywidualnie w oparciu o adres, wielkość i wagę wysyłanej paczki.

 

Jak pakowany jest neon led?

W estetyczne i bezpieczne kartonowe pudełko, które zabezpieczy Twój ledon w drodze do Ciebie, niezależnie od tego, gdzie dokładnie mieszkasz.

 

Co mam zrobić z pudełkiem?

Otwórz ostrożnie i wyjmij swój neon świetlny, najlepiej nie uszkadzając trytytek. Pudełko bezpiecznie będzie na jakiś czas zachować, by w razie jakiejkolwiek awarii, móc go bezpiecznie spakować i odesłać do nas do gwarancyjnej naprawy.

 

Czy robicie specjalne pudełka do wielokrotnego transportowania ledonów?

Nasze pudełka są bardzo wytrzymałe i śmiało będzie można z nich korzystać jeszcze przez całkiem długi czas. Nie mamy jednak na wyposażeniu twardych, plastikowych case’ów, ani żadnych im podobnych.

 

Czy mogę swój ledon bezpiecznie transportować, np. na targi?

Jak najbardziej. Neony ledowe doskonale nadają się do miejsc publicznych, lokali usługowych, jako przenośna reklama na targach, eventach i tam, gdzie wymagana jest wytrzymałość, lekkość i łatwość montażu.

 

Czy wysyłacie lza granicę?

Jak najbardziej. Wysłaliśmy już m.in. do USA, Australii, Nowej Zelandii, do wielu krajów Europy również. Mamy bardzo dobre i bezpieczne opakowania. Damy radę!

 

Jaki jest koszt wysyłki ledonu?

Cenę wysyłki wliczamy w cenę neonu przy zamówieniach indywidualnych realizowanych na terenie Polski. Przy zamówieniach ze SKLEPU wysyłka kosztuje 15 zł netto na terenie Polski. Wysyłki zagraniczne i wielkoformatowe wyceniamy indywidualnie.

 

Czy jest możliwy odbiór osobisty ledonu?

Jak najbardziej! Zapraszamy serdecznie do nas na ulicę Górczewską 179A, 01-459 Warszawa. Zadzwońcie tylko wcześniej, żebyśmy na pewno byli na miejscu. Przeważnie pracujemy pon-pt. w godzinach 8-16. mapa

Czy mogę zareklamować neon ledowy lub go zwrócić?

Zgodnie z prawem europejskim możesz go zareklamować w ciągu 2 lat (patrz szczegółowe warunki gwarancji). Nie możesz go natomiast zwrócić, ponieważ wykonaliśmy go specjalnie na Twoje zamówienie (patrz szczegółowe warunki zwrotów).

 

Co zrobić, gdy przepali się taśma LED?

W ledonach do wewnątrz nam się to jeszcze nie zdarzyło. Jeśli więc zdarzy się Tobie, zgłoś to koniecznie (mailowo, bądź telefonicznie) – będziesz pierwszy
W przypadku neonów ledowych na zewnątrz, może to oznaczać rozszczelnienie. Napisz do nas lub zadzwoń. Na pewno załatwimy to tak, żeby było dobrze.

 

Co zrobić, gdy ledon przyjedzie uszkodzony?

Poproś kuriera o spisanie protokołu, zrób zdjęcia uszkodzenia i wyślij je razem ze skanem protokołu na adres hello@ledon.design. Uszkodzony w transporcie ledon naprawimy bezpłatnie.

 

Czemu krawędzie neonu ledowego są takie poszarpane?

To tylko przezroczysta folia, którą zabezpieczamy lico przed porysowaniem. Zdejmij ją ostrożnie i zobacz sam jak równo i pięknie wszystko wygląda

 

Czemu przezroczyste łączenia między literkami są białe?

Są przezroczyste. To tylko folia zabezpieczająca. Zdejmij ją ostrożnie.

Jak zawiesić ledon w pomieszczeniu?

Możesz – w zależności od okoliczności przyrody – przykleić go na dobrą dwustronną taśmę (na gładkich powierzchniach typu lustro, szyba, etc.). Możesz przykręcić go do ściany przy pomocy małych wkrętów i kołków. Możesz też zawiesić go na żyłkach, zaczepionych na małych kołkach z haczykami. Neony ledowe są naprawdę lekkie, a ich montaż bardzo prosty. W każdym pudełku znajdziesz naszą instrukcję, która Ci w tym pomoże. Zawsze możesz też do nas przedzwonić – służymy telepomocą.

Czym różni się ledon wewnętrzny od zewnętrznego?

Wizualnie nie różni się niczym. Oba są tak samo piękne. Do zewnętrznego dajemy taśmę LED o podwyższonej odporności na wilgoć (IP44) oraz stosujemy specjalny klej, który czyni cały neon led odpornym na wodę, śnieg i inne zjawiska (wyłączając pioruny i grad o średnicy przekraczającej 5 mm).

Jak montować ledon na zewnątrz?

Skontaktuj się z nami pod numerem telefonu 731-560-541. Chętnie to z Tobą omówimy i pomożemy znaleźć odpowiednie rozwiązanie.

Czy mogę u Was zamówić stelaż?

Tak, u nas zamówisz również lekki, aluminiowy stelaż stworzony specjalnie pod projekt Twojego neonu led. Dzięki temu będzie idealnie dopasowany.

Co zrobić w sytuacji, w której mam już na ścianie przewód zasilający?

Zamów u nas ledon z zasilaniem kinkietowym i – do wyboru – ściemniaczem albo włącznikiem sznurkowym. Jeśli temat jest bardziej skomplikowany zadzwoń do nas: 731-560-541

Czy oferujecie usługę montażu?

Tak, skomplikowane realizacje, w tym montaż na wysokości wymagają zamówienia ekipy montażowej z odpowiednimi uprawnieniami. Tym zajmie się nasz montażysta, który zamontuje neon ledowy sprawnie, elegancko i skutecznie. Wycena usługi zawsze jest zależna od typu projektu i stopnia skomplikowania prac.

Na czym polega podłączenie kinkietowe?

W przypadku podłączenia kinkietowego przewód zasilający wyprowadzamy z tylnej ściany napisu. Pozwala to schować go za napisem i nie puszczać po ścianie. Są – nierzadko – sytuacje, gdy to się bardzo dobrze sprawdza.

Na jaki prąd działa ledon?

Na prąd o napięciu 12V – bezpiecznym dla dzieci i kobiet w ciąży, choć nie polecamy kontaktu bez wyższej potrzeby.

Czy neony led są bezpieczne?

Są zasilane prądem o niskim napięciu (12V), co oznacza, że nie zaszkodzi Twojemu dziecku, ani Tobie nawet przy bardzo bezpośrednim kontakcie, czy uszkodzeniu. Oczywiście lepiej intencjonalnie go nie psuć. Dodatkowo nie posiada szkodliwych substancji tak jak neony szklane.

Czy neon ledowy się nagrzewa?

Nagrzewa się w stopniu bardzo niewielkim. Czuć pod ręką, że ma temperaturę wyższą niż my, ale nie musicie się obawiać, że będzie dla ręki za ciepły!

Jak mogę czyścić neon ledowy?

Do czyszczenia neonu ledowego można używać miękkiej, suchej szmatki lub delikatnego środka czyszczącego. Należy unikać stosowania substancji chemicznych, które mogą uszkodzić jego powierzchnię.